Hər bir xalqın milli-mənəvi dəyərlərini qoruyan, yaşadan və gələcək nəsillərə ötürən əsas vasitə onun dilidir. Dil bir millətin yaddaşı, tarixi və kimliyidir. Xalqın adət-ənənələri, ədəbiyyatı, mədəniyyəti və dünyagörüşü məhz dil vasitəsilə ifadə olunur və nəsildən-nəslə ötürülür. Dilini itirən bir xalq, zamanla öz kimliyini də itirə bilər. Buna görə də, ana dilini sevmək, onu qorumaq və inkişaf etdirmək hər bir vətəndaşın müqəddəs borcudur. Xalqı xalq edən, milləti millət edən onun ana dilidir. Ana dili hər bir xalqın kimliyini, tarixi yaddaşını, mənəvi dəyərlərini və mədəni irsini yaşadan müqəddəs bir varlıqdır. Dil vasitəsilə bir millət özünü dərk edir, dünyaya tanıdır və gələcək nəsillərə miras qoyur. Dilini qoruyan xalq öz köklərinə, keçmişinə və gələcəyinə sahib çıxmış olur. Məhz buna görə də dilə hörmət – millətə hörmətdir. Ana dilinə sahib çıxmaq, onu sevərək danışmaq və inkişaf etdirmək hər bir vətəndaşın mənəvi borcudur.
Ümummilli Lider Heydər Əliyev Azərbaycan dilinin inkişafı və zənginləşməsinə xüsusi önəm verən dahi şəxsiyyətlərdən biri olmuşdur. Onun rəhbərliyi dövründə ana dilinin dövlət səviyyəsində qorunması, təbliği və inkişafı istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. 1978-ci ildə Azərbaycan SSR Konstitusiyasına Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi daxil edilməsi məhz onun prinsipial mövqeyi sayəsində mümkün olmuşdur. Müstəqillik qazandıqdan sonra isə 1995-ci il Konstitusiyasında Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi təsbit olunması, eləcə də 2001-ci ilin 18 iyununda imzaladığı “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanun bu istiqamətdə atılmış mühüm addımlar sırasındadır. Heydər Əliyevin ana dilinə verdiyi dəyər, dilimizin zənginləşdirilməsi və dünya səviyyəsində tanıdılması yönündə apardığı məqsədyönlü siyasət bu gün də öz bəhrəsini verməkdədir.Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü və qətiyyəti sayəsində 27 aprel 1978-ci il tarixində qəbul olunan Azərbaycan SSR Konstitusiyasında Azərbaycan dili dövlət dili kimi təsbit olundu. Həmin dövr üçün bu, son dərəcə mühüm və cəsarətli addım idi. Çünki sovet ideologiyasının hökm sürdüyü bir zamanda milli dəyərlərə, xüsusilə ana dilinə bu qədər yüksək səviyyədə önəm verilməsi ciddi siyasi iradə tələb edirdi. Heydər Əliyev xalqın milli-mənəvi dəyərlərinə dərin hörmətlə yanaşaraq, dilimizin hüquqi statusunu təmin etdi və onun qorunub saxlanılmasına, inkişafına geniş imkanlar yaratdı. Bu addım, ana dilimizin gələcəkdə tam hüquqlu dövlət dili səviyyəsinə yüksəlməsinin təməlini qoydu.
2002-ci il 30 sentyabr tarixində “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir. Bu mühüm sənəd Ümummilli Lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə hazırlanaraq qəbul olunmuş və ana dilimizin hüquqi statusunu daha da möhkəmləndirmişdir. Qanunda Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi istifadəsi, qorunması, öyrənilməsi və inkişafı ilə bağlı bir sıra mühüm müddəalar əksini tapmışdır. Bu sənəd həm də dil siyasətinin əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirərək, dilimizin rəsmi münasibətlərdə, təhsil sistemində və ictimai həyatda geniş tətbiqinə hüquqi zəmin yaratmışdır. Heydər Əliyevin ana dilinə göstərdiyi bu yüksək diqqət və qayğı, onun dilimizin gələcək nəsillərə saf və zəngin şəkildə ötürülməsi yolunda atdığı mühüm addımlardan biridir.
Dil birliyimiz, türkdilli ölkələr, türk dövlətləri qrupuna daxil olmağımız üzərimizə çox vəzifələr qoyur. Bu birlik yalnız ortaq dilə sahib olmaqla məhdudlaşmır, eyni zamanda ortaq tarix, mədəniyyət və mənəvi dəyərlər üzərində qurulmuş bir qardaşlıq bağını ifadə edir. Türk dünyasında dilin rolu həm siyasi, həm mədəni, həm də strateji baxımdan əvəzolunmazdır. Azərbaycan türkcəsi bu ailənin ayrılmaz bir parçası olaraq, bu birliyi daha da gücləndirməyə xidmət etməlidir. Bu isə bizdən dilimizin təmizliyinin qorunması, zənginləşdirilməsi, tədrisinin gücləndirilməsi və ortaq türk mədəni irsinin təbliği istiqamətində daha fəal olmağı tələb edir. Dil birliyi həm də milli birlik və gələcək nəsillərə daha güclü bir kimlik mirası vermək deməkdir.
Günel Əlizadə
Yeni Azərbaycan Partiyası, məsləhətçi
